(Си-Ен-Ен) Едно ново истражување покажува дека лисјата ќе започнат порано да паѓаат од дрвјата поради загревањето на планетата, кое е во спротивност со претходните претпоставки дека топлите температурите го одложуваат почетокот на есента.
Секоја година, во процес познат како стареење, лисјата на листопадни дрвја стануваат жолти, портокалови и црвени, бидејќи го прекинуваат растот и извлекуваат хранливи материи пред да паднат од дрвото. Стареењето на лисјата означува и крај на периодот во кој растенијата апсорбираат јаглерод диоксид преку фотосинтеза.
Глобалното затоплување резултираше со подолги сезони на растење – пролетните лисја се појавуваат во европските дрвја околу две недели порано, во споредба со состојбата пред 100 години, велат истражувачите.
„Претходните модели претпоставуваа дека бидејќи есента ќе станува сè потопла и потопла во текот на наредниот век, дека есента ќе се одложи – сезоните на растење во целина ќе траат подолго, а есента ќе задоцни за две до три недели,“ рече екологистот Константин Зонер.
Сепак, Зонер и тимот на истражувачи рекоа дека нивните откритија го поништуваат ова предвидување.
„Ние всушност предвидуваме дека до крајот на векот, лисјата може да паднат дури три до шест дена порано,“ додаде Зохнер, соодветен автор на трудот објавен во петокот во списанието Science.
Користејќи комбинација од набудувања на теренот, лабораториски тестови и моделирање, експертите проучувале податоци на шест европски листопадни дрвја – европски коњски костен, сребрена бреза, европска бука, европски ариш, англиски даб и роуан во текот на последните шест децении.
Зголемувањето на продуктивноста за време на пролетта и летото, како резултат на зголемените нивоа на јаглерод диоксид, температура и светлина, ги тера дрвјата да ги изгубат своите лисја порано, откриле експертите
Се претпоставуваше, рече Зохнер, дека паѓањето на температурите и должината на денот се главните фактори на животната средина кои предизвикуваат губење на лисјата на дрвјата. Сега, истражувачите идентификуваа и трет фактор – „само-ограничувачка“ продуктивност.
“Она што сега го гледаме е дека постои овој трет огромен механизам што се одвива – продуктивноста на дрвото се ограничува сама себеси. Доколку веќе имат зголемена активност во пролет и лето – ако растението апсорбира повеќе СО2 преку синтезата во пролет и лето, тие ги губат лисјата порано, “ рече тој.
„Ова е механизам што го гледаме и кај луѓето – ако почнете да јадете порано, ќе бидете и сити порано,“ рече тој.
Наодите, рече Зонер, покажаа дека дрвјата имаат ограничувања на продуктивноста.
„Не можеме само да внесуваме повеќе и повеќе СО2 во атмосферата и да очекуваме дрвјата да направат многу повеќе – постојат граници,“ рече тој.