Пред претстојните парламентарни избори во Албанија на 25 април, граѓани, активисти и поборници за заштита на животната средина бараат политичка поддршка за формирање на првиот национален парк на диви реки во Европа за заштита на Вјоса, најголемата дива река во Европа надвор од Русија.
Албански и меѓународни групи за зачувување на природата како што се EcoAlbania, Riverwatch и EuroNatur ја повикуваат јавноста и политичките лидери да ја заштитат иднината на Вјоса и да го направат овој див речен национален парк главен приоритет за секоја победничка партија, се вели во соопштението за медиумите од трите организации и Патагонија.
Како дел од оваа иницијатива, денес се појавува изданието на Вјоса засекогаш, нов краток документарен филм кој ги повикува луѓето насекаде да се вклучат во борбата за зачувување на иднината на Вјоса.
Шестминутниот филм, создаден и продуциран од Патагонија, бара од засегнатите граѓани насекаде да ја покажат својата поддршка за див речен националниот парк за реката Вјоса и да го привлечат меѓународното внимание кон еколошката катастрофа што може да се случи доколку реката остане незаштитена.
Во септември 2020 година, албанските политичари јавно објавија формирање на див речен национален парк за реката Вјоса, кој ќе ја заштити целата мрежа на притоки. Меѓутоа, локалните граѓани и активисти стануваат сè позагрижени дека, зад затворени врати, се прават компромиси, и всушност, реката е во непосредна опасност.
Според соопштението, неодамнешно истражување покажува дека 94% од албанскиот народ е за воспоставување на овој див речен национален парк.
„Доколку биде успешен, ова ќе биде првиот национален парк на диви реки во Европа и неспоредлив во Европа во однос на еколошката важност и обем. Конструкцијата ќе заштити над 300 километри на реки и потоци, домаќини на над 1.100 видови, од кои многумина се сметаат за загрозени, “ велат организациите.
Лансирањето на „Вјоса засекогаш“ следи по филмот и кампањата „Сино срце“ од 2018 година, што ја прикажуваше борбата за заштита на дивите реки на Балканот – „Синото срце“ на Европа – од 3.400 предложени хидроцентрали што ќе ги уништат културата и екологијата на целиот регионот.
Албанија има драгоцена убавина
„Активизмот на граѓаните, поддржан со правна акција, работеше на тоа да се донесе оваа историска одлука на маса. Сега е време албанските политичари да активираат. Тие ќе прават нешто што никогаш порано не е направено и ќе го штитат овој последен, чист речен систем, засекогаш“, изјави Рајан Гелерт, извршен директор на Патагонија.
Улрих Ајхелман, извршен директор на Riverwatch, рече дека Вјоса за чудо преживеа децении на уништување во Европа.
„Тоа е подарок за сите нас. И, затоа, не е само албанска одговорност да го заштитиме, туку и европска одговорност. Овој див речен национален парк ќе биде огромно достигнување на напорите за зачувување во Европа и на ниво на ЕУ и ќе даде вистински и значаен придонес кон Стратегијата на ЕУ за биодиверзитет и Зелениот договор на ЕУ, “ рече Ајхелман.
Според Бесјана Гури, службеник за комуникации во ЕкоАлбанија, ова е момент за сите албански граѓани да почувствуваат вистинска гордост. „Не само што ја штитиме нашата земја, нашата култура и нашата иднина, туку во Вјоса, имаме нешто со скапоцена убавина што е невидено во Европа“, додаде таа.
Анет Спангенберг, раководител на проектната единица во ЕуроНатур, рече дека тешко може да се најде друга река во Европа што заслужува да биде национален парк повеќе од Вјоса.
„Послабата категорија што ги држи задните врати отворени за понатамошни хидроенергетски проекти не може да биде решение.“