Активистка од Полска се соочува со затворска казна поради испраќање пилули за абортус на жртва на семејно насилство

По една година откако Полска донесе речиси целосна забрана за абортус, започнува судска постапка против првата полска активистка за правото на безбеден абортус која е обвинета за кршење на законот. Јустина Видрињска, организаторка на Poland’s Abortion Dream Team (ADT), во февруари 2020 година и дала пилули за абортус на бремена жена која доживеала семејно насилство, и сега се соочува со затворска казна до три години.

Имено, дури и пред да стапи на сила забраната за абортус во Полска во јануари 2021 година, законите кои датираат од 1990-тите го забрануваа „помагањето на абортусот“, изјави портпаролот на ADT за „Гардијан“, а овие закони првенствено ги таргетираа давателите на абортус, бидејќи со години хируршките абортуси беа единствената опција достапна за луѓето кои бараат абортус.

Со оглед на тоа што полскиот закон ги криминализира давателите на абортуси, но не и пациентите, ADT ја избегна криминализацијата упатувајќи ги луѓето кои бараат грижа за абортус до меѓународни групи кои испраќаа лекови за абортус. Но, на почетокот на пандемијата на Ковид во почетокот на 2020 година, ова веќе не беше опција кога поштенската услуга на Полска ги суспендираше меѓународните пакети.

Во февруари, Видрињска изјави за „Гардијан“ дека ја контактирала жена која била бремена во 12-та недела и доживеала семејно насилство. „Имав абортус во 12-та недела и бев во насилна врска“, рече Видрињска. „Знам што значи да се биде во оваа ситуација. Да помогнам беше мојот прв човечки одговор“.

Жената која контактирала со Видрињска претходно се обидела да отпатува во Германија за да абортира, но била спречена од нејзиниот сопруг. Видрињска рече дека сфатила дека им „истекува времето“ и директно и испратила на жената таблети за абортус што ги чувала во нејзиниот дом. Кога пристигнал пакетот, сопругот на жената повикал полиција, што на крајот ја довело до спонтан абортус поради неволја. Повеќе од една година подоцна, полицијата дојде во домот на Видрињска, и ги конфискуваше таблетите за абортус и компјутерите на неа и нејзините деца и на крајот ја обвини за незаконско помагање во абортус.

Видрињска, која е вклучена во активизам за правата на абортусот веќе 15 години и ја создаде првата соба за разговор во Полска каде што луѓето би можеле да споделуваат информации за тоа како да се постигне безбеден абортус, првпат се приклучи на ADT во 2019 година. Таа вели дека стравува дека владата „ќе сака да направи пример од мојата ситуација и да ме осудат на затворска казна, можеби дури и со години“.

Откако стапи на сила речиси целосната забрана за абортус во Полска минатата година, најмалку две жени починаа од компликации поврзани со бременоста, откако лекарите, стравувајќи од криминализација, одбија да обезбедат грижа за абортусот што можеше да им ги спаси животите. Една од жените, мајка на две деца, почина во јануари откако беше принудена да носи мртов фетус повеќе од една недела.

Приказните за Видрињска и жената на која таа се обиде да и помогне да одразат како забраните за абортус се надоврзуваат и го влошуваат родовото насилство. Во САД, истражувањето покажа дека барањето и неможноста да се абортира, става некого на значително поголем ризик да доживее долгорочна злоупотреба. Друга студија покажа дека најмалку 10% од луѓето кои бараат абортус конкретно се обидуваат да избегаат од партнерот кој навредува. Забраните за абортуси ја комплицираат траумата од злоупотреба на интимниот партнер, понекогаш принудувајќи ги луѓето да носат бременост од насилник против нивна волја, а во случајот на Видрињска, дури и криминализирајќи ги.

Во САД, криминализацијата на резултатите од бременоста – вклучително и самоуправувачкиот абортус со апчиња – е во пораст, а забраните за абортуси кои ги таргетираат не само давателите на абортуси, туку и секој што помага некому да абортира, се шират низ целата земја, неодамна во Ајдахо. Наскоро судењето на Видрињска во Полска претставува застрашувачка порака за тоа што може да претстои, и за полските и за американските активисти за правата на абортусот.