Klimatske promene: Požari u Evropi

Jedva na pola leta, područje spaljeno šumskim požarima koji su harali Balkanom, Italijom i jugoistočnim Mediteranom već je pomračilo godišnje proseke.

Šumski požari koji su u prošlom mesecu izgoreli širom južne Evrope – bez obzira da li su prirodno izazvani gromom ili piromani – podmetnuti su sušom i ekstremnim vrućinama.

Naučnici ne sumnjaju da su klimatske promene ključni pokretač još jedne ekstremne sezone požara. Oni takođe razumeju da je prilagođavanje klimi u zemljama izloženim požarima neadekvatno za suočavanje sa požarima koji će se pogoršati.

Posmatramo zašto su mediteranske i balkanske zemlje toliko sklone požarima i istražujemo posledice zagrevanja sveta.

Zašto Mediteranska regija sada gori?

Ljetni požari prirodni su i često neophodni dio života mediteranskih šuma. U deceniji pre 2016, oko 48.000 šumskih požara spalilo je 457.000 hektara godišnje u pet južnoevropskih država gde su požari najzastupljeniji: Španija, Francuska, Portugal, Italija i Grčka. Prema naučnicima, vatra takođe može izazvati obnovu i podstaći biodiverzitet u ovim regionima.

Zaista, zajednice su naučile bolje da se nose sa prosečnim godišnjim požarima u vrućim i sušnim regionima širom južne Evrope, sa sofisticiranijim strategijama za sprečavanje požara koje su dovele do opšteg pada broja i veličine požara od 1980.

Ali prečesto su poslednjih godina požari eskalirali daleko iznad njihove normalne veličine i intenziteta.

Razorni požari 2017. i 2018. odnijeli su stotine života na cijelom području od Turske do Španije, dok su spaljene i zemlje u centralnoj i sjevernoj Evropi, uključujući Švedsku.

Takvi nezapamćeni požari neizbežno su povezani sa ekstremnim sušama i toplotnim talasima.

Šta pokreće požare?

Mesec jul bio je drugi najtopliji ikada zabeležen u Evropi (i treći najtopliji na svetu). Jug kontinenta bio je u središtu ove ekstremne vrućine, a očekuje se da će ove nedelje temperature u Grčkoj dostići vrhunac od 47 stepeni Celzijusa (117 stepeni Farenhajta).

Grčka i susjedna Turska nalaze se usred toplotnog talasa koji bi mogao biti najgori u posljednjih 30 godina – pozivajući se na sjećanju na košmarnu sezonu požara 1987. u kojoj je samo u Grčkoj poginulo više od 1.500 žrtava.

U Turskoj je za nešto više od nedelju dana besnelo skoro 200 zasebnih požara u zemlji, što je primoralo neke stanovnike i turiste na obali da zbog bezbednosti pobegnu u Egejsko more.

Dakle, dok su požar i prirodni uzroci, poput munje, podjednako krivi za podmetanje požara, ekstremna vrućina povećala je njihov intenzitet i pravi je krivac za uništavanje nanesena požarom zahvaćenim područjima. To je razlog zašto je do 5. avgusta u Evropi izgorelo najmanje 55% više površina nego što je to bio prosek u prethodnih 12 godina.

Globalno zagrijavanje povećava učestalost i ozbiljnost vremenskih uslova požara na globalnoj razini – što se moglo vidjeti tokom neviđenih požara širom Australije i Kalifornije posljednjih godina. I neizbežno, klimatske promene su povećale rizik od šumskih požara u celoj Evropi, uključujući centralne i severne regione koji obično nisu podložni požaru.