Prekomerna toplota u dubljem subpolarnom severnom Atlantskom okeanu pokreće globalne klimatske promene
Događaji prekomernog hlađenja, definisani kao Hajnrihovi događaji, u severnom Atlantiku tokom poslednjeg glacijalnog perioda su savršen primer kako lokalni procesi utiču na globalnu klimu. Dok su efekti Hajnrihovih događaja na globalno glacijalno okruženje dobro opisani u naučnim radovima, uzrok ovih događaja ostaje nepoznat.
Naučnici iz Bremena, Kila, Kelna i Sao Paula (Brazil) su sada pokazali da je akumulacija toplote u dubljem Labradorskom moru izazvala poremećaje u ledenom pokrivaču Laurentide, koji je u to vreme pokrivao veći deo Severne Amerike. Kao rezultat toga, nastali su Hajnrihovi događaji.
Najnoviji izveštaj o proceni međuvladinog panela za klimatske promene (IPCC, 2021) predlaže da bi, uz produženo zagrevanje klime, moglo doći do smanjenja cirkulacije Atlantskog okeana tokom ovog veka.
Naučnici su to demonstrirali rekonstruišući prošle temperature i salinitet u severnom Atlantiku. Njihovi nalazi su sada objavljeni u časopisu Nature Communications.
Hajnrihovi događaji, ili Hajnrihovi slojevi, su ponavljajući upadljivi slojevi sedimenta, obično debljine 10 do 15 cm, sa veoma grubim sastojcima stena koji ometaju inače sitnozrnate okeanske naslage u severnom Atlantiku.
Geolog Hartmut Hajnrih ih je posmatrao i nazvao po prvi put 1980-ih, a američki geohemičar Voli Broker ih je kasnije zvanično nazvao Hajnrihovim slojevima, što je postalo uobičajena referenca u paleokeanografiji.
Prisustvo Heinrich Laiersa je identifikovano širom severnog Atlantika, od obale Islanda prema jugu do linije koja ide od Njujorka do severne Afrike. Ovi grubi ostaci stena mogli su da se pređu samo na tako veliku udaljenost od svog porekla u zalivu Hadson preko santa leda.
Za tanko slatkovodno sočivo koje se naslanja na milione kubnih kilometara vode tokom Hajnrihovih događaja sada se smatra da je uzrok poremećaja ili sveobuhvatnog zatvaranja Atlantske meridijanske preokretne cirkulacije (AMOC) sa dubokim regionalnim i globalnim klimatskim posledicama.
AMOC je samo jedan segment globalne pokretne trake okeanskih struja, koji je vođen temperaturom i salinitetom i igra vitalnu ulogu u zemljinoj klimi.
„U početku se smatralo da je poremećaj rezultat unutrašnjih nestabilnosti samog ledenog pokrivača. Naša studija, međutim, pruža dokaze da su promene u okeanu imale destabilizujući uticaj na ledeni pokrivač na severnoameričkom kontinentu“, kaže Lars Maks.
Analiza jezgra sedimenta dobijenog od istraživačkog broda Maria S. Merian na izlazu iz Labradorskog mora u severnom Atlantiku nudi prve čvrste dokaze o masivnim, ponavljajućim akumulacijama okeanske toplote u dubljim slojevima subpolarnog severnog Atlantika. Ovo je pomoglo u topljenju polarnih ledenih ploča odozdo.
